بذار رک و پوستکنده بگم؛ تقریباً هر کسی که وارد صنعت فشن میشه، اولین سؤالی که ذهنش رو درگیر میکنه اینه: اگه مدرک دانشگاهی نداشته باشم کسی منو جدی میگیره؟ و خب راستش رو بخواین این سؤال کاملاً طبیعیه. چون توی سیستم آموزشی ما، همه چیز حول مدرک چرخیده و انگار بدون اون هیچ کاری پیش نمیره. ولی دنیای فشن فرق داره. اینجا مهم نیست کجا درس خوندی یا تو مدرکت چی نوشته؛ مهم اینه چی بلدی، چی ساختی، و چی برای نشون دادن داری.
توی این بلاگ نمیخوام بگم مدرک هیچ ارزشی نداره و همه چیز مهارته. میخوام دقیقاً برات روشن کنم که کجاها مدرک به دردت میخوره، ولی بدون مهارت هیچ جایگاهی نداری...
چرا همه نسبت به مدرک حساس شدن؟
از بچگی یاد گرفتیم که باید «مدرک» بگیریم تا موفق بشیم.
سیستم آموزشی، خانواده، جامعه… همه این حس رو بهمون دادن که اگه مدرک نداشته باشی، کسی بهت محل نمیذاره!
اما سوال اینجاست:
آیا صنعت فشن هم همین مدرکمحوری رو داره؟ یا دنبال چیز دیگهایه؟
واقعیت اینه که توی دنیای فشن، چیزی که باعث استخدامت میشه مدرکت نیست؛ پورتفولیوته.
بله! مدرک میتونه کمک کنه که راحتتر وارد یک محیط حرفهای بشی (مخصوصاً خارج از ایران)، ولی اگه نتونی مهارتهات رو نشون بدی، اون مدرک میشه یه تیکه کاغذ که ته کشوی اتاقت خاک میخوره.
شرکتها و برندها دنبال چی هستن؟ (نه اون چیزی که فکر میکنی!)
وقتی برای یک برند رزومه میفرستی، چیزی که اول از همه چک میشه «نمونهکارهات» هست.
هیچ کارفرمایی نمیاد بگه: تو مدرکت رو از فلان دانشگاه گرفتی پس قطعاً خوب طراحی میکنی!
بلکه نگاه میکنه که تو پروژههات چقدر واقعبین بودی و چطور با محدودیتها کنار اومدی و تونستی یک مشکلی رو حل کنی. تو فشن، نتیجه کارت مهمه، نه مدرکایی که داری بهش افتخار میکنی.
مدرک کجا به دردت میخوره؟
بذار منصف باشیم؛ مدرک بعضی جاها خیلی کمک میکنه:
اما اینا همهی داستان نیست.
مدرک بهت در رو نشون میده، ولی مهارتت شاه کلیده.
مهارت چطور مسیرت رو میسازه؟
اینجا همه چیز برمیگرده به پورتفولیو. پورتفولیو در دنیای فشن از هر مدرکی مهمتره…
یعنی مجموعهای از کارهات که نشون میده تو چه سبکی طراحی میکنی، چه ایدههایی داری و چقدر تو توانایی اجراییش قوی هستی. خیلیها رو دیدیم که حتی بدون دانشگاه رفتن، با ساختن پورتفولیو قوی وارد بازار کار شدن. یاد گرفتن چطور سرچ کنن، پروژهی واقعی انجام دادن و از دورههای کوتاهمدت یا ورکشاپها برای افزایش دانششون استفاده کردن.
داستانهایی از طراحان موفق بدون مدرک
شاید اسم بعضی طراحهای معروف دنیا رو شنیده باشی که هیچوقت دانشگاه فشن نرفتن. خیلیهاشون از کارآموزی و تجربه واقعی شروع کردن و با مهارتهاشون خودشون رو نشون دادن. حتی بین هنرجویای همین مدرسه هم بودن کسایی که بدون هیچ مدرک دانشگاهی، فقط با پورتفولیو قوی، وارد شرکتها شدن یا سفارشهای شخصی گرفتن. این یعنی بازار کار به چیزی نگاه میکنه که «بلدی»، نه چیزی که روی کاغذ نوشته.
چطور مهارتهات رو قویتر کنی (بدون وابستگی به دانشگاه)
مهارتها مثل عضلهان، باید تمرینشون بدی تا قوی بشن.
جمعبندی:
مدرک میتونه کمک کنه، مخصوصاً برای اپلای یا بعضی فرصتها. ولی چیزی که تو رو توی صنعت فشن موندگار میکنه، مهارت و پورتفولیوت هست. واقعیت اینه که برندها دنبال کسیان که بتونه کار رو جلو ببره، نه کسی که فقط مدرکش رو قاب کرده.
مدرک میتونه تو رو وارد در کنه، اما مهارتت تعیین میکنه اونجا بمونی یا نه.
خب حالا نوبت توئه!
تو فکر میکنی بدون مدرک میشه توی صنعت فشن پیشرفت کرد یا نه؟
تجربه یا سوالت رو همین پایین توی کامنتها برامون بنویس. میخوایم با همدیگه بیشتر دربارهش حرف بزنیم.